Kansızlıkta Beslenme Önerileri
Diyetisyen Pelin Altunsoy, dünyada aneminin en sık nedeninin demir eksikliği olduğunu ve her 3 kişiden 1'inin de demir eksikliği anemisi görüldüğü belirterek, kansızlığın giderilmesinde beslenmeye dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Demirin en iyi kaynağının kırmızı et olduğunu ifade eden Altunsoy, '' Ülkemizde ıspanağın demirin en iyi kaynağı olmasına dair yanlış bilinen bir konu vardır. İçerisinde demir içerir fakat demir içeriği düşüktür'' dedi.
Diyetisyen Pelin Altunsoy, dünyada aneminin en sık nedeninin demir eksikliği olduğunu ve her 3 kişiden 1’inin de demir eksikliği anemisi görüldüğü belirterek, kansızlığın giderilmesinde beslenmeye dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Altunsoy, yaptığı açıklamada, Dünya Sağlık Örgütünün tanımlamasına göre anemi: hemoglobinin, 15 yaşın üstünde erkekte 13 g/dl altında, 15 yaşın üstünde ve gebe olmayan kadında 12 g/dl’nin altında, gebeler de ise 11 g/dl’nin altında olarak tanımlandığını söyledi.
Dünyada aneminin en sık nedeninin demir eksikliği olduğunu belirten Altunsoy, ‘’. Her 3 kişiden 1’i de demir eksikliği anemisidir. Fakat folik asit ve B12 vitamini eksikliğine bağlı anemi de görülmektedir. Demir, folik asit ve B12 vitamini kan hücrelerinin normal büyümesi için gereklidir. Kadınlarda anemi, erkeklerden daha fazla görülmektedir. (Özellikle; çocuklarda, gebe ve emzikli kadınlarda) ‘’ dedi.
Demir eksikliğinin en önemli nedenini; premenopozal kadınlarda menstrüasyonla olan kanamalar (adet kanaması) olduğunu anlatan Altunsoy, şunları kaydetti:
‘’Hızlı büyüme, sık gebelik, gastrointestinal sistemden kaynaklı (ülseratif kolit vb.) kan kayıpları, aşırı çay-kahve tüketimi, kalsiyumun aşırı alımı, pika (toprak, kömür, kum vb. şeyler yeme) oluşturmaktadır. Demirin en iyi kaynağı kırmızı ettir. Daha sonrasında karaciğer, dalak, yumurta (sarısı), kurubaklagiller (kurufasülye, mercimek, barbunya…), koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, roka, maydanoz…), kuru meyveler (kuru üzüm(özellikle çekirdekli), kuru incir, kuru dut…), yağlı tohumlar (fındık, ceviz…) ve pekmezde bulunmaktadır. Ülkemizde ıspanağın demirin en iyi kaynağı olmasına dair yanlış bilinen bir konu vardır. İçerisinde demir içerir fakat demir içeriği düşüktür.
B12 vitamineksikliği anemisi; alkolizm, yaşlılık, vejetaryen beslenme, emilim bozuklukları gibi birçok nedenden olabiliyor. (Kaynakları: Et, tavuk, balık, yumurta, süt, yoğurt, peynir, karaciğer, yürek ve böbrek)
Folik asit eksikliğinin ise; beslenmede yetersiz folik asit alımı, sindirim bozuklukları, gebelik, büyüme vb. en sık eksiklik nedenleridir. (Kaynakları: Kurubaklagiller, koyu yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller, brokoli, tahıllı ekmek…)
Demir minerali birçok besinde doğal olarak bulunuyor ve aynı zamanda vücudumuzda biriktirilerek birçok görevde yer almaktadır. (Dokulara oksijen taşınmasını sağlar. Bilişsel performans, bağışıklık sistemi açısından önemlidir ve enfeksiyonlardan korumaya yardımcıdır.)
Kansızlığın belirtileri
Altunsoy, kansızlığın belirtilerinin ‘’Üşüme, halsizlik, yorgunluk, saç dökülmesi, tırnak bozukluğu, ciltte solgunluk, baş ağrısı, huzursuz bacak sendromu, kalp yetmezliği, sık hasta olma, büyümede gerilik, dikkat süresinin kısalması, konsantrasyon güçlüğü, çocuklarda okul başarısının düşmesi, yetişkinlerde iş verimi ve performansının %30 oranında azalması’’ şeklinde görüldüğünü bildirdi.
Altunsoy, kansızlıkta beslenmenin önemine dikkat çekerek, bu konudaki önerilerini şöyle sıraladı:
Kansızlıkta Beslenme Önerileri:
*Yeteri miktarda et ve kurubaklagil tüketmek önemlidir. (Hafta da 1-2 kez kırmızı et ve haftada 2-3 kez mutlaka kurubaklagil tüketilmelidir.)
*Demir emilimini arttırmanın en önemli yolu besinleri C vitamini ile birlikte tüketmektir. (Örneğin: Yumurtanın yanında domates, biber veya portakal suyu tüketilebilir veya kırmızı etin yanında limonlu yeşil salata tüketerek demir emilimini arttırmak mümkündür. )
*Yemekten hemen sonra çay-kahve tüketimi yapılmamalıdır. (Yemekten 45-60 dakika sonra tüketilebilir.) Özellikle çayda bulunan fitat ve tanenlerin demir emilimini azaltmaması için açık ve limonlu içilmesinde yarar vardır.
*Aşırı miktarda posa alımı demirin vücutta kullanabilirliğini azaltır. (Günlük 25-30 gr posa alımı yeterlidir.) Kepekli gıdalar demir emilimini azalttığı için özellikle bebek ve çocuklara verilmemelidir.
* Ara öğünlerde kuru meyveler de tercih edilmelidir. (kuru üzüm, kuru kayısı, kuru erik vb.)
*Aşırı kalsiyum (süt, yoğurt, ayran vb.) alımı demiri düşüreceği için yeterli miktarlarda alınmalıdır ya da yemeklerle birlikte değil de ara öğünlerde tüketilebilir. (Örneğin: Ispanağı yoğurtlu yapmak yerine yumurtalı yapmak biyoyararlılığını arttırmaktadır.)
*Demir ilaçları süt ve süt ürünleriyle birlikte alınmamalıdır.
*Pekmez de günde yaklaşık 1 yemek kaşığı kadar çocuk ve gebelere verilebilir. (Özellikle keçiboynuzu pekmezi)