Türkiye’de artan enflasyon, hayatın her alanında etkisini hissettiriyor. Ancak bu dalgalanmanın en çok yıprattığı kesimlerin başında esnaf geliyor. Geçtiğimiz günlerde TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken’in son açıklamaları, aslında uzun zamandır göz ardı edilen bir sorunu yeniden gündeme taşıdı: Kira stopajı.
Enflasyonla birlikte iş yeri kiralarında yüzde 70, hatta yüzde 100'e varan artışlar yaşanıyor. Bu artış, sadece kiracıları değil, dolaylı olarak ekonominin tüm dengelerini de etkiliyor. Çünkü iş yeri kiraları arttıkça, bu kiraların üzerinden ödenen stopaj da yükseliyor. Örneğin 20 bin TL’lik bir kira için, kiracı her ay 4 bin TL stopaj ödüyor. Oysa bu durum, adeta bir çifte vergilendirme anlamına geliyor. Zaten mülk sahibi, elde ettiği gelir üzerinden vergisini ödüyor. Kiracıya ayrıca böyle bir yük bindirmek, özellikle küçük esnafı zorluyor.
Günümüzde bir esnafın işini ayakta tutabilme süresi 3-3,5 yıl gibi çok kısa bir zamana düşmüş durumda. Haksız rekabet, fizibilite eksikliği ve ekonomik daralmalar yetmiyormuş gibi, yüksek kira ve stopaj yükü de esnafın belini büküyor. Unutmayalım, esnaf ayakta kalmazsa ekonomi de kalmaz. 2,5 milyonun üzerinde esnaf ve sanatkâr, ülkemiz ekonomisinin bel kemiğini oluşturuyor. Eğer bu kesim kan kaybetmeye devam ederse, zincirleme bir ekonomik krizin yaşanması kaçınılmaz olur.
Çözüm çok da uzak değil. Pandemi döneminde uygulanan, stopaj oranlarının yüzde 10’a kadar indirilmesi esnafı bir nebze rahatlatmıştı. Şimdi de benzer bir adım atılabilir. Ancak kalıcı ve kesin çözüm, kira stopajının tamamen kaldırılmasıdır. Mülk sahipleri zaten gelir vergisi mükellefi iken, kiracıdan ek bir vergi almak hem adaletsiz hem de ekonomiye zarar veren bir uygulama.
Kira giderleri, su, elektrik ve doğalgaz gibi zorunlu işyeri masrafları, doğrudan gelir üretmeyen ama işin devamı için gerekli kalemlerdir. Bu yüzden bu alanlarda da esnafa yönelik kolaylaştırıcı adımlar atılması şart.
Stopajın kaldırılması, hem esnafı hem de ekonomiyi rahatlatacak en makul yollardan biri olarak önümüzde duruyor.
