Borsada ticaret yapmak caiz midir?
Evet, şartlı olarak caizdir. Eğer borsadaki şirket İslamî şartlara dikkat ediyor ve helal ticaret yapıyorsa; buranın hisselerini almak ve satmak caizdir.
Çünkü kar da zarar da mümkündür.
Eğer şirket İslam’ın uygun görmediği şeylerin ( içki, faiz vb. ) ticaretini yapıyorsa; buraya hissedar olmak caiz değildir.
Faizle ticaret yapan iş yerlerinin veya faizli bankaların hisse senetlerini almak-satmak, velev ki kar-zarar ortaklığı olsun, caiz değildir.
“Borsa oynamak”tan kastedilen, eğer şirket hisseleri üzerinde manipülasyon yapmak, kumar oynamak ise borsa oynamak da, buna yardımcı olmak da caiz olmaz.
Aynı zamanda borsa ticareti müslümanın hem ibadetlerini hem de asli işini aksatmamalıdır.
*
Çek veya senedi düşük fiyata satmak caiz midir?
Hayır, caiz değildir.
Çek,senet vb. para gibidir.
Çek veya senedi ödeme vakitleri gelmeden, “paraya ihtiyacım var” diyerek
3. şahıslara, üzerlerine yazılı olan miktarın altında satmak caiz değildir.
Bu işlemi bankalarla yaparak çek veya senet kırdırmak da caiz değildir.
Bu muamele ister 3.şahıslar aracılığıyla olsun, isterse banka vs. aracılığıyla olsun caiz değildir. Bu tür bir işlem faiz muamelesidir ki faiz de kesinlikle haramdır.
*
Bir hafta önce mobilyacıdan yatak odası takımı aldım.
Alışverişimiz bitti. Ben bu alışverişten vazgeçebilir miyim?
Hayır, vazgeçemezsiniz.
Alışverişinizi yapmış, her işlemi bitirmişsiniz. Müslüman sözünde duran insandır. Her şeyi bitmiş bir ticaretten alıcı tek taraflı ve meşru gerekçesi olmadan vazgeçerse hem hukuki ve hem de uhrevi hak (kul hakkı) meydana gelir.
Fakat mal, alışveriş yapıldığı zamanki şeklini koruyor ve zarar görmemiş ise her iki taraf karşılıklı rızayla bu akdi feshedebilirler (sonlandırabilirler).
Bu gibi durumlarda karşılıklı rızayla anlaşmayı, sözleşmeyi sonlandırmak caizdir.(Hasan Çınar)
*
Babamız hayattayken malını kendi takdiriyle evlatlarına verdi.
Şimdi vefat etti.
Biz buna uymak mecburiyetinde miyiz?
Babanız ölmeden bu malları evlatlarına teslim etti ise temlîk (mala tam sahip olma) meydana gelmiştir.
Evlatlar babalarının kendilerine teslim ettiği malı aldıysa (kabzetti ise) artık varisler buna uymak mecburiyetindedir.
Zira Mülk sahibi hayatta iken kendi malında tasarruf hakkına sahiptir.
Ancak, baba henüz malları evlatlarına teslim etmemiş, sadece vasiyet etmişse; varisler bu vasiyyete uymak mecburiyetinde değildir.
Ölen kişi, malının ancak üçte birini varis olmayanlara vasiyet edebilir.
Bunun üzerindeki vasiyetler varislerin rızasına bağlıdır.
Mirasın geri kalan üçte ikisinde varisler, dilerlerse babalarının ölmeden önceki vasiyetine uyar, dilerlerse bu mirası kendi aralarında İslami usulde paylaşırlar.
Kalın Sağlıcakla