Sanırım dördüncü sayfamızda bir haber okuyacaksınız..
Ceyhan Ticaret Borsası yöneticileri, Ceyhan'da deniz ticaret odası kurma girişimi başlatmışlar, o amaçla da Mersin Deniz Ticaret Odası'nı ziyaret etmişler..
Herhalde, uzmanına soralım demişler!..
Türkçemizdeki "boşa kürek sallamak" deyiminin tam karşılığı Ceyhan Ticaret Borsası'na bu girişimi ve ziyareti olmalı..
Olaya kısaca özetleyelim..
Ceyhan Ticaret Borsası'nın değerli yöneticileri, ilçe de bir de "Deniz Ticaret Odası" kurmaya niyetlenmişler..
Nasıl bir yol izleyeceklerini de Mersin Deniz Ticaret Odası yöneticilerine sormuşlar..
CTB'nin yöneticilerinin deniz ticaret odası kurma hevesi Adana açısından vahim bir duruma da işaret ediyor..
Biliyorsunuz, odalar ve borsalar özel bir yasayla kuruluyorlar..
görev ve yetkileri aynı yasa ile belirleniyor..
5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu adını taşıyan bu yasayı Ceyhan Ticaret Borsası yöneticilerinin de diğer oda ve borsa yöneticileri gibi çok iyi bilmeleri gerekiyor..
Kişisel olarak, tüm oda ve borsa yöneticilerimizin bu yasayı çok iyi bildiklerini düşünüyordum ama, gördüğüm kadarıyla yanılmışım..
Ceyhan Ticaret Borsası'nın değerli yöneticilerinin deniz ticaret odası kurmak için nasıl bir yol izleyeceklerini ellerinin altındaki yasaya göre çözmek yerine, Mersin Deniz Ticaret Odası'nın yöneticilerine sormaları, kendileri açısından yol haritası özelliği taşıyan yasayı okumadıklarını gösteriyor..
Halbuki, bugün mevcut görevlerinide belirleyen o yasayı okusalardı Mersin'e kadar gitmelerine gerek kalmazdı..
Örneğin yasanın 5. maddesi odaların kurulması net biçimde belirliyordu.
7. maddesi, örneğin Ceyhan'da deniz ticareti ile iştigal eden tacir sayısı 100'ü aştığında deniz ticaret odası şubesi kurulabileceğini hükme bağlıyordu..
Yani, eğer borsa yöneticileri olarak görevleri yürütürken uymak zorunda oldukları yasayı inceleseler, öyle Mersinlere gitmeden, Mersin il sınırları dışındaki sahiller yetki alanı içinde olan İMEAK Deniz Ticaret Odası'na gerekli başvuruyu yapabilirlerdi.
Zaten,Ceyhan'da deniz ticareti ile uğraşan firma ve şahıslar şube kurmak için başvuramak zorunda oldukları odanın açık adı, “İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası” dır..
Üstelik, Oda'nın İskenderun'da şubesi bulunmakta..
Ceyhan Ticaret Borsası'nın yöneticileri Mersin yerine İskenderun'a gitseler, daha doğru iş yapmış olacaklardı..
Ceyhan Deniz Ticaret Odası'nı kurmak için Mersin yollarına düşen Borsa yöneticilerinin borsa yönetimine seçilmelerini sağlayan işlerinin dışında deniz ticaretiyle uğraşıp uğraşmadıklarını da ayrıca merak ettim….
Merak ettiğim bir şey daha, yasanın şube kurulması için istediği asgari sayı olan 100 deniz ticareti ile uğraşan kişi ve kuruluşun Ceyhan'da faaliyet gösterip göstermediğidir..
Deniz ticareti ile uğraşan tacir sayısı ile ilgili olarak Ceyhan Ticaret Odası'nın yapacağı açıklamayı beklerken , Ceyhan Ticaret Borsası yöneticilerinin okumadıklarını düşündüğüm 5174 sayılı yasanın oda ve şube kurulması ve görevleri ile ilgili maddelerinin deniz ticaret odası ile ilgili kısımlarını paylaşalım..
Yasanın tümünü okumaya fırsat bulamayan tacirleririmize gerekli maddeleri okumaları kolaylığını sağlamış oluruz...
"Odaların kurulması
Madde 5- Odalar illerde, Birliğin olumlu görüşü üzerine Bakanlığın kararı ile kurulur.
Bir ilde oda kurulabilmesi için ticaret siciline kayıtlı ve bu Kanunda belirtilen nitelikleri haiz en az bin tacir ve/veya sanayici veya deniz ticareti ile iştigal edenlerin Birliğe yazılı başvuruda bulunması zorunludur.
Deniz ticaret odası kurmak için, ticaret siciline kayıtlı gerçek ve tüzel kişilerden;
a) Gemi sahipleri, donatanlar ve donatma iştirakleri, gemi işletenler,
b) Gemi acenteleri,
c) Gemi alım satım, navlun komisyoncuları, forvarderler,
d) Stivedor ve puantaj firmaları,
e) Gemi klas müesseseleri, deniz sigorta müesseseleri ve acenteleri ile deniz ekspertiz kuruluşları ve sürveyörleri,
f) Deniz malzemesi, kumanyacılar ve deniz sanayi malzemesi alım satımı yapan firmalar, gemi akaryakıt ikmal ve sağlama işiyle uğraşan firmalar,
g) Marina ve liman işletme firmaları,
h) Balıkçılıkla ilgili gemi işleten firmalar,
ı) Yat turizmi, balıkçı gemiciliği, kafes balıkçılığı, denizaltı su hizmetleri, gezinti tekneleri, kruvaziyer turizmi, dip kaynakları ve deniz kumcuları, denizde atık ve çevre temizliği ile uğraşan firmalar, gemi ve yat inşa ve yan sanayi firmaları, su üstü ve su altı deniz sporları ile uğraşan firmalar,
Başvuruda bulunabilirler. Ancak, başvuru sahiplerinin en az yüzde onunun gemi sahibi olması gerekir.
Odaların kuruluş ve çalışma alanları
Madde 6- Odaların kuruluş ve çalışma alanları, il sınırlarıdır. Kuruluş ve çalışma alanları içinde aynı unvanda başka bir oda kurulamaz.
Odaların çalışma alanları, çevre illeri de kapsayacak şekilde ve o illerde ilgili oda kuruluncaya kadar geçerli olmak üzere, Birlik Yönetim Kurulu tarafından genişletilebilir veya daraltılabilir.
Oda şubeleri
Madde 7- İlçenin bulunduğu ilde kurulu oda nev’inden olmak şartıyla, bir ilçede faaliyet gösteren tacir ve/veya sanayici sayısı bini aştığı takdirde ticaret ve sanayi odası şubesi veya ticaret odası şubesi, faaliyet gösteren sanayici sayısı ikiyüzelliyi aştığı takdirde sanayi odası şubesi; faaliyet gösteren deniz taciri sayısı yüzü aştığı takdirde deniz ticaret odası şubesi, ilgili oda yönetim kurulunun teklifi ve meclislerinin kararı ile kurulur.
Bölge odaları kapsadıkları illerde şube kurabilirler. Bölge odasının kurulması ile kurucu il odaları şube haline dönüşür. İlçe odaları, meclislerinin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla il odasının şubesine dönüşebilirler.
Şubelerde, o ilçede faaliyet gösteren tacir veya sanayici üyeler arasından yargı gözetiminde yapılacak seçimle en az on kişilik meclis oluşturulur. Meclis üyeleri kendi aralarından bir başkan ile bir başkan yardımcısı ve beş kişiden oluşan yönetim kurulu üyelerini seçer. Aynı sayıda yedek üyeler seçilir. Yönetim, kendi arasından bir şube başkanı ve başkan yardımcısı ile bir sayman belirler.
Odalar, yönetim kurulunun teklifi ve meclislerinin onayıyla bazı yetkilerini şube meclisine devredebilir.
Şubelerin kuruluş ve işleyişi, bütçeleri, odaların görevlerinden hangilerinin şubeler tarafından yerine getirileceği ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.
Oda temsilcilikleri
Madde 8- Oda şubesi bulunmayan ilçelerde, beldelerde ve endüstri bölgeleri ile organize sanayi bölgelerinde oda yönetim kurulunun teklifi ve meclis kararı ile oda temsilciliği kurulabilir.
Oda temsilciliği, faaliyet gösteren ve oda yönetim kurulu kararı ile belirlenen bir üye veya oda personeli tarafından yerine getirilir. Oda temsilcisine yardımcı olmak üzere ihtiyaç duyulacak personel, yetkileri belirlenerek oda yönetim kurulu tarafından atanır.
Oda temsilcilerine verilecek görev ve yetkiler, Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.
Odaların görevleri
Madde 12- Odaların görevleri şunlardır:
l) Deniz ticaretine ait ticarî örf, teamül ve uygulamaları tespit ve ilân etmek, navlun anlaşmaları, konişmento ve benzeri evraka ait tip formları hazırlamak.
m) Yabancı gemi sahip ve donatanları ile denizcilikle ilgili müesseselere Türkiye limanlarının imkânları, çalışma şekilleri, tarifeleri ve liman masrafları hakkında bilgi vermek ve onlardan benzeri bilgileri sağlamak.
n) Deniz ticareti ile ilgili milletlerarası kuruluşlara üye olmak ve delege bulundurmak.
o) İlgililerin talebi üzerine deniz ticareti ile ilgili ihtilaflarda hakemlik yapmak.
p) Deniz acenteliği hizmet ücret tarifelerini hazırlamak ve Bakanlığın onayına sunmak.
r) Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak.
s) Birliğin belirlediği standartlara göre üye kayıtlarını tutmak ve üyelik aidatlarına ilişkin belgeleri saklamak ve bunları Birliğe talep halinde bildirmek.
t) Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu Kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde odalara tevdii halinde bu işleri yürütmek.
u) Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak.
v) Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak.
y) Üyeleri hakkındaki tüketici şikâyetlerini incelemek ve kuruluş amaçları doğrultusunda diğer faaliyetlerde bulunmak.
z) Ticaret ve sanayi odalarınca, odalar ayrı olan illerde ise sanayi odalarınca sanayiciler için kapasite raporları düzenlemek."